کد مطلب:12698 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

بازي شطرنج چه برد چه باخت يا شرط در آن نباشد از نظر شرع مقدس اسلام كلاً حرام است يا خير؟ توضيح دهيد با اينكه روايات و احاديثي در اين مورد وارد شده، چطور بعد از 1425 سال از كلام ائمه اطهار مي گذرد از نظر بعضي مراجع تقليد و مجتهد جايز شناخته شده است؟

حضرت آيت ا... بهجت در پاسخ به چنين استفتائي فرموده اند : بازي كردن با آلات قمار، از قبيل نَرد و يا پاسور و شطرنج با برد و باخت حرام قطعي است، وبدون برد و باخت احتياط در ترك آن است و در شطرنج احتياط اشد است.(1)

و نظر مراجعي كه حكم به حلال بودن بازي شطرنج داده اند، بدان شرط بوده كه در عرف مردم، از حالت قمار خارج شده باشد، و به عنوان نوعي ورزش شناخته شود.(2)

علت اينكه بعضي مراجع نظير حضرت امام خميني( حكم به حلال بودن بازي شطرنج (البته با شرايطي كه در فتوا آمده) دادهاند اين است كه احكام در شرع مقدس اسلام دو گونه اند :

1.احكام اوليه2. احكام ثانويه

در احكام اوليه هيچگونه تغييري صورت نمي گيرد، و حكم آنها هميشه ثابت است. مثل وجوب نماز و حرمت ربا. اما احكام ثانويه قابل تغيير است و ممكن است در هر زمان يا مكان خاصي، حكم آن عوض شود.

شطرنج و بعضي از مسائل ديگر اينگونه اند و حكم آنها هميشه ثابت نيست، و حضرت امام( و بعضي از مراجع با توجه به مقتضايات زمان و شرايطي كه در فتاواي ايشان آمده است حكم به حليّت داده اند.

در پايان توجه شما را به اين نكته مهم جلب مي كنم كه هر چند در دين اسلام به تفكر و جستجوي علمي در مسائل مختلفي از دين بسيار توجه شده است و در كلام معصومين ( سفارش اكيد به تطبيق احاديث با عقل شده است، اما از طرف ديگر سفارش نموده اند به تعبّد در دين، به اين معني كه اگر فلسفه و علت يك حكم را نتوانستيم بفهميم در مقام عمل، بي چون و چرا و طبق فتواي مرجعي كه انتخاب نموده ايم عمل كنيم.

براي مطالعه بيشتر، مي توانيد به كتاب اسلام و مقتضيات زمان، اثر شهيد مطهري مراجعه نماييد.



ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منابع و مآخذ :

1. رساله توضيح المسائل حضرت آيت ا...بهجت، مسائل متفرقه، مسأله 9

2. رساله توضيح المسائل، حضرت آيت ا... مكارم شيرازي، استفتائات جديد، ص514، مسأله 67